Oprogramowanie do prowadzenia gabinetu to już w zasadzie „must have”. Jeżeli prowadzisz swój gabinet to zapewne albo już taki program już masz, albo wkrótce go kupisz.
I to jest oczywiście słuszny kierunek. Doceniam każde rozwiązanie ułatwiające prowadzenie biznesu moim klientom. Systemy do prowadzenia gabinetów mają przecież mnóstwo ułatwiających życie funkcjonalności. Rejestracja, przebieg wizyty, uproszczona obsługa pacjenta, rozliczenia…
Generalnie – super sprawa. I piszę to bez cienia ironii.
Skuteczna zgoda na leczenie
Problem jednak w tym, że program do prowadzenia gabinetu nie uwolni Cię od wszystkich ryzyk i obowiązków formalnoprawnych, jakie na Tobie ciążą.
Jednym z takich obowiązków jest skuteczne uzyskanie zgody na leczenie. Jak wiesz, jest to kluczowy element w procesie obsługi pacjenta. Jeżeli chcesz spać spokojnie, nie obawiając się ryzyka procesu o naruszenie praw pacjenta, czy interwencji Rzecznika Praw Pacjenta, to nie możesz tej kwestii lekceważyć.
Jeżeli więc pacjenci w Twoim gabinecie lub przychodni podpisują się „elektronicznie”, to musisz wiedzieć, że…
… podpis pacjenta na tablecie nie zawsze wystarczy
Zazwyczaj oczywiście wystarczy zgoda ustna lub tzw. zgoda dorozumiana. Wówczas problemu nie ma.
W pewnych przypadkach prawo wymaga jednak uzyskania od pacjenta zgody na leczenie w formie pisemnej. Dotyczy to:
- wszystkich zabiegów operacyjnych;
- metod diagnostycznych i leczniczych stwarzających podwyższone ryzyko dla pacjenta.
Jeżeli więc prowadzisz np. gabinet stomatologiczny, pisemną zgodę musisz uzyskać na wszystkie zabiegi chirurgiczne, czy choćby leczenie kanałowe, nie mówiąc już o protetyce. Oczywiście to, czy zabieg stwarza podwyższone ryzyko, czy nie, zawsze warto oceniać w odniesieniu do konkretnego świadczenia.
W praktyce spora grupa placówek ignoruje wymóg uzyskania zgody pisemnej na świadczenia o podwyższonym ryzyku. ja jednak zakładam, że skoro zaglądasz na mój blog, to zaliczasz się do świadomych przedsiębiorców i chcesz swoją działalność prowadzić bezpiecznie i bez zbędnego ryzyka.
O jakim ryzyku mowa? Zajrzyj tutaj.
Czy elektroniczna zgoda na leczenie jest skuteczna?
Zgodnie z obowiązującymi przepisami tylko kwalifikowany podpis elektroniczny jest równoważny z formą pisemną. Nie dotyczy to więc np. parafki wykonanej rysikiem na ekranie tabletu.
W każdym więc przypadku, gdy musisz odebrać od pacjenta odebrać zgodę pisemną, w zasadzie powinieneś to robić „tradycyjnie”. Innymi słowy – powinieneś odebrać zgodę na papierze.
Na szczęście są wyjątki. Choć niezbyt liczne
Jak pacjent może wyrazić zgodę w formie elektronicznej?
Zamiast tradycyjnego, pisemnego podpisu na formularzu zgody na udzielanie świadczeń zdrowotnych pacjent może:
- złożyć kwalifikowany podpis elektroniczny;
- wyrazić zgodę za pośrednictwem Internetowego Konta Pacjenta;
- złożyć podpis osobisty (zaawansowany podpis elektroniczny weryfikowany za pomocą certyfikatu podpisu osobistego)
W innych przypadkach pozostaje Ci już tylko odebranie zgody na papierze, podpisanej własnoręcznie przez pacjenta (lub jego przedstawiciela ustawowego).
Tam, gdzie prawo wymaga od Ciebie uzyskania zgody na piśmie, sam podpis pacjenta na tablecie nie wystarczy.
Skutki wadliwej zgody pacjenta
Piszę o tym z jednego powodu. W przypadku ewentualnego procesu – to na Tobie będzie ciążył obowiązek wykazania, że skutecznie odebrałeś zgodę na udzielanie świadczeń. Jeżeli pacjent zgodę zakwestionuje (a wierz mi – nie jest to rzadkie), a Ty nie zdołasz wykazać, że zgoda była skutecznie udzielona, to możesz mieć problem.
Tym bardziej, że sąd może uznać za niedopuszczalne np. przesłuchiwanie świadków, którzy mogliby potwierdzić, że pacjent zgodę skutecznie wyraził.
Naruszenie prawa pacjenta do uświadomionej zgody na leczenie może cię natomiast kosztować od kilku do kilkudziesięciu tysięcy złotych. I to nawet wówczas, gdy leczenie było zgodne z aktualną wiedzą medyczną.
Sprawdź więc, czy robisz to dobrze. Zanim będzie za późno 🙂
Photo by Kate Trysh on Unsplash
The form you have selected does not exist.
{ 10 komentarze… przeczytaj je poniżej albo dodaj swój }
Dzień dobry 🙂
Czy ankieta wstępna, dane osobowe itp. może być podpisana na tablecie?
Pozdrawiam
Wojciech Fąferko
Panie Wojciechu,
jak najbardziej. Tutaj nie jest wymagana forma pisemna.
Pozdrawiam
Dzień dobry
Zaskoczyło mnie w Pana artykule stwierdzenie, iż „pacjent może wyrazić zgodę w formie elektronicznej przez internetowe konto pacjenta”. Szukam takiej możliwości i proszę mi uwierzyć, iż nie mogę znaleźć takiej funkcjonalności. W uprawnieniach (bo jest to jedyny dział gdzie można to realizować) widzę następujące moduły:
Upoważnij bliską osobę do przeglądania Twoich danych,
Udostępnij dane lekarzowi, pielęgniarce lub farmaceucie,
Zgódź się na udzielenie informacji o Twoim zdrowiu,
więc …… nie w nich mowy o zgodach ….. Czy jest Pan w stanie to uściślić? Co Pan miał na myśli? Chyba, że źle szukam. 🙁
Jak Pan wie, iż weszło w życie Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 6 kwietnia 2020 r. w sprawie rodzajów, zakresu i wzorów dokumentacji medycznej oraz sposobu jej przetwarzania, które tak naprawdę nic nie mówi. Jak praktycznie realizować EDM. Jak pacjent ma popisać dokument w postaci elektronicznej, jak prowadzić EDM, jak zabezpieczyć, itp. Kolejny wielki bałagan.
Dzień dobry Panie Andrzeju,
Cóż, prawdę mówiąc pisząc artykuł opierałem się wyłącznie na przepisach i zakładałem optymistycznie, że MZ za nimi nadąży i umożliwi faktycznie taką możliwość. Obecnie sytuacja jest jednak taka, że w IKP nie ma póki co takiej funkcjonalności. Pisałem nawet do CEZ z prośbą o udzielenie informacji co do wyrażania zgód za pośrednictwem IKP. Odpowiedź dostałem następującą:
„Dzień dobry,
W Internetowym Koncie Pacjenta obecnie nie ma takiej możliwości
Pragnę zaznaczyć, że IKP jest ciągle rozbudowywane o nowe funkcjonalności dlatego prosimy o cierpliwość.”
Zatem uzbrajamy się w cierpliwość 🙂
Dziękuję za komentarz i pozdrawiam serdecznie
Dzień dobry,
zgadzam się z Pana opinią, że bezpieczniejszym rozwiązaniem jest przechowywanie formularza zgody w formie papierowej, ale jak to połączyć z nowym rozporządzeniem, które przewiduje brak możliwości przechowywania dokumentu wchodzącego w skład dokumentacji medycznej jednocześnie w obu formach? Wtedy formularze zgody przechowujemy w papierze, a resztę elektronicznie czy w tym przypadku można też podpisane formularze zeskanować do systemu?
Z góry dziękuję za odpowiedź i pozdrawiam serdecznie
Dzień dobry Pani Patrycjo,
Dokładnie tak, jak Pani napisała – zgody papierowe możemy (a nawet powinniśmy) przechowywać osobno, jak dotychczas. Nie ma obowiązku ich skanowania. Możemy je oczywiście zdigitalizować ale trzeba zachować pewien szczególny tryb. Pisałem o nim tutaj https://www.prawodlazdrowia.pl/skanowanie-dokumentacji-medycznej/
Pozdrawiam serdecznie
Witam
Dziękuję Panie Bartłomieju za odpowiedź. Uważam, iż CEZ dużo pisze, dużo zapowiada ale zawsze należy to sprawdzać 🙂
Odpowiadając Pni Patrycji, jeśli mogę się wtrącić :-), skan jest obowiązkowy z jednoczesnym załączeniem do EDM pacjenta. Ostatnio czytałem stanowisko NIL odnośnie obowiązku EDM. Jest na stronach NIL. Uważam, iż nie mają racji. W rozporządzeniu wyraźnie jest napisane, iż dokumentacja prowadzona jest w postaci elektronicznej. „Dokumentacja może być prowadzona w postaci papierowej, jeżeli przepis rozporządzenia tak stanowi lub warunki
organizacyjno-techniczne uniemożliwiają prowadzenie dokumentacji w postaci elektronicznej”. Uważam, iż jeśli szybciej przejdziemy na wersję elektroniczną EDM tym lepiej. Nie ma już od tego odwrotu. Natomiast inną sprawą jest w jaki sposób jest to wdrażane (organizacyjnie i technicznie). A tu jest ……. !!!!! :-)) Bez komentarza.
Andrzej
Panie Andrzeju, również jestem wielkim zwolennikiem cyfryzacji. Byle z głową 🙂
Pozdrawiam serdecznie
Panie Bartłomieju,
a jakie jest Pana stanowisko ws. podpisu na dokumentach typu Karta Badania Profilaktycznego (dokument u lekarza Medycyny Pacy). Wzór „ministerialny” przewiduje w takim przypadku na końcu Kary podpis zarówno lekarza odpowiedzialnego za badanie przedmiotowe jak i pacjenta, który poświadcza ze zrozumiał pytania zadawane przez lekarza. Uprzedzę, że ustawodawcy wymaga prowadzenie tej dokumentacji w formie elektronicznej 🙂
Cóż, moje podejście jest takie, że, jeżeli przepisy nie wymagają wprost formy pisemnej, to podpis może zostać złożony w każdej formie dokumentowej – czyli każdej umożliwiającej identyfikację podpisującego. Nie musi to być więc forma pisemna, ani podpis kwalifikowany. Moim zdaniem dotyczy to również karty badania profilaktycznego – z przepisów nie wynika wymóg pisemnego podpisu.
Pozdrawiam serdecznie 🙂